Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ) Μετσοβόνε - Είναι ένα καπνιστό τυρί που παρασκευάζεται από μείγμα αιγοειδών, προβατίσιου και αγελαδινού γάλακτος. Το Μετσοβόνε αποτελεί ένα από τα πιο αγαπημένα τυριά στην Ελλάδα. Πήρε το όνομά του από τη Βλάχικη πρωτεύουσα, Μέτσοβο, ένα όμορφα διατηρημένο ιστορικό χωριό που βρίσκεται σε ένα σπουδαίο σημείο στα βουνά της Πίνδου. Ανήκει στην οικογένεια των τυριών pasta filata (μέθοδος καπνίσματος τυριών). Το Μετσοβόνε είναι ένα ημίσκληρο, καπνιστό τυρί. Παρόλο που είναι τυρί που είναι χαρακτηρισμένο ως Προϊόν Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), το Μετσοβόνε, παράγεται με βάση ένα άλλο τυρί τύπου pasta filata, το ιταλικό Προβολόνε. Το τυρί ήταν "δημιούργημα" της αριστοκρατικής και πολιτικά ισχυρής οικογένειας Τοσίτσα, η οποία έσωσε το Μέτσοβο κατασκευάζοντας τυροκομικές και οινοποιητικές εγκαταστάσεις, ως έναν τρόπο να κρατήσουν τους νέους στον τόπο τους και να μην μεταναστεύσουν από την περιοχή. Στο πλαίσιο αυτού του έργου, έστελναν νέους τυροκόμους στην Ιταλία για κατάρτιση και εξειδίκευση και μια νέα οικογένεια ελληνικών τυριών γεννήθηκε με επιρροές από την Ιταλία.
Είναι ένα από τα λίγα τυριά αγελαδινού γάλατος ΠΟΠ στην Ελλάδα, κατασκευασμένα είτε από ακατέργαστο ή παστεριωμένο αγελαδινό γάλα, είτε από συνδυασμό 80% αγελαδινού γάλακτος και έως 20% ακατέργαστου ή παστεριωμένου γάλακτος προβάτων ή αιγοειδών. Ο ορός γάλακτος από την παρασκευή τυριού της προηγούμενης ημέρας προστίθεται στο γάλα, έτσι ώστε να αποτελεί περίπου το 2% του μείγματος. Το γάλα και ο ορός γάλακτος θερμαίνονται στους περίπου 35 βαθμούς Κελσίου και στη συνέχεια προστίθεται τα πυτιά για την πήξη. Περίπου μισή ώρα μετά την τοποθέτηση του γάλακτος, το πηκτό γάλα συλλέγεται και κόβεται σε μεγάλα στρογγυλά κομμάτια, περίπου στο μέγεθος των φουντουκιών. Το τυρόπηγμα θερμαίνεται και αναδεύεται. Ο ορός γάλακτος αποστραγγίζεται σε αυτό το σημείο και η μάζα του τυριού κόβεται σε μεγάλες λωρίδες που βυθίζονται στο βραστό νερό και τεντώνουν μέχρι να φθάσουν σε μια εύκαμπτη υφή και γυαλιστερή επεξεργασία (αυτή είναι η μέθοδος pasta filata). Το τυρί αφαιρείται και ζυμώνεται και στη συνέχεια πιέζεται στα μεγάλα καλούπια σε σχήμα λουκάνικου, τα οποία στη συνέχεια αλατίζονται σε άλμη. Αφήνονται να ωριμάσουν για περίπου πέντε μήνες πριν από την κατανάλωση.
Το Μετσοβόνε, με την πλήρη πλούσια γεύση του, είναι ένα εξαιρετικό επιτραπέζιο τυρί, παρότι είναι υπέροχο και ψητό. Οι στρογγυλές φέτες του Μετσοβόνε με πάπρικα ή πιπεριά καγιέν είναι μια από τις σπεσιαλιτέ σε πολλές ταβέρνες του Μετσόβου.
