Αρχαιολογικό Μουσείο Ερέτριας

Το Μουσείο Ερέτριας αποτελεί ένα από τα σημαντικά αρχαιολογικά μουσεία του ελληνικού χώρου, στο οποίο παρουσιάζονται ευρήματα από διάφορες εποχές. Εξέχουσα θέση σ’ αυτά κατέχουν τα γλυπτά του ναού του Δαφνηφόρου Απόλλωνα, και ιδιαίτερα το σύμπλεγμα του Θησέα με την αμαζόνα Αντιόπη. Το Μουσείο βρίσκεται σε άμεση γειτνίαση με τον αρχαιολογικό χώρο, γεγονός που βοηθά στην καλύτερη κατανόηση του. Το κτίριο του Μουσείου ανήκει στο ελληνικό κράτος, ενώ η επέκτασή του με μια δεύτερη μεγάλη αίθουσα, χρηματοδοτήθηκε από την Ελβετική Αρχαιολογική Σχολή (η ανακαίνιση διήρκεσε από το 1989-1991). Το ευρήματα προέρχονται από ανασκαφές της τοπικής Εφορείας και ξένων αρχαιολογικών σχολών (Ελβετική και Βρετανική Σχολή) στην ευρύτερη περιοχή της Ερέτριας. Χρονολογικά καλύπτουν όλο το φάσμα κατοίκησης της περιοχής, από την Εποχή του Χαλκού μέχρι και τα Ρωμαϊκά Χρόνια. Υπάρχει μια χρονολογική ταξινόμηση των προθηκών και των αντικειμένων (ξεκινώντας από τα αρχαιότερα και καταλήγοντας στα νεότερα). Στο μουσείο εκτίθεται κεραμική (όλων των περιόδων), γλυπτά και ανάγλυφα της Αρχαϊκής, Κλασικής και Ελληνιστικής Εποχής, χάλκινα αντικείμενα, όπως αγγεία, ειδώλια, είδη πολυτέλειας από την Ανατολή, κοσμήματα από χρυσό, ασήμι και χαλκό, οπλισμό και άλλα. Ως σημαντικότερα εκθέματα του Μουσείου μπορούν να θεωρηθούν το γλυπτό σύμπλεγμα του Θησέα με την Αντιόπη από το δυτικό αέτωμα του ναού του Δαφνηφόρου Απόλλωνα στην Ερέτρια, το πήλινο αγαλματίδιο του Κενταύρου από το Λευκαντί, η χάλκινη παρωπίδα αλόγου με έκτυπη παράσταση από τη βόρεια Συρία και οι παναθηναϊκοί αμφορείς. Στον προθάλαμο του Μουσείο εκτίθενται γλυπτά του 4ου αι. π.Χ. και επιγραφές. Η πρώτη κύρια αίθουσα του μουσείου περιλαμβάνει τα ευρήματα της προϊστορικής Ερέτριας, όπως επίσης και τριών γειτονικών προϊστορικών οικισμών, της Ξηρόπολης, της Αμαρύνθου και της Μαγούλας. Η Ξηρόπολη βρίσκεται βορειοδυτικά της Ερέτριας και είχε σημαντική θέση από το τέλος της Πρωτοελλαδικής Εποχής και τη Μυκηναϊκή Εποχή. Ο οικισμός της Αμαρύνθου ανακαλύφθηκε κάτω από τεχνητό λόφο νοτιοανατολικά της Ερέτριας και ξεκινά από την Πρώιμη Πρωτοελλαδική Εποχή (γύρω στο 3000 π.Χ.). Η Μαγούλα βρίσκεται μεταξύ Ερέτριας και Αμαρύνθου και ανάγεται χρονολογικά επίσης στην Πρωτοελλαδική Εποχή. Τα σημαντικότερα εκθέματα, ωστόσο, προέρχονται από τα νεκροταφεία του Λευκαντίου και της Ερέτριας. Στη δεύτερη αίθουσα δεσπόζει το δυτικό αέτωμα του ναού του Δαφνηφόρου Απόλλωνα, το οποίο χρονολογείται στα τέλη του 6ου αι. π.Χ. και αποτελεί δείγμα σπουδαίας τέχνης. Τέλος, στην αυλή του Μουσείου παρουσιάζονται αρχιτεκτονικά μέλη, επιτύμβιες στήλες, ψηφίσματα και άλλα.